Var olan düzenimizin bir anda değişmesine paralel olarak temizlik anlayışımız da değişti. Her alanda temizlik konusuna normalden iki kat daha fazla dikkat etmemiz gereken bu salgın döneminde, özellikle yaşam alanımız olan evimizde daha da özen göstermeliyiz.
Koronavirüs’ün ortaya çıkmasıyla birlikte, hijyen konusunda çeşitli araştırmalar yaparak, sonuçları her noktada uygulamaya çalıştık. Bu blog yazımızda ise sizlere, Koronavirüs’ün gerçekliğini kabul ederek hayatımıza devam etme anlamına gelen ‘Yeni normal ve yeni normalin getirdiği temizlik anlayışından’ bahsedeceğiz.
Yeni Normal Süreci
Çin’in daha önce adını bile duymadığımız kentinde ortaya çıkan bu virüs ile “Covid, sars, pandemi, karantina, dezenfektan, dezenfektan önemi, izole etmek, kuluçka dönemi, sosyal mesafe, olağanüstü hal, sürüntü (PCR) testi, pik, faz çalışmaları, asemptomatik, entübe, filyasyon, immün…” gibi birçok kelime hayatımıza girmiş ve yeni normalin sözlüğü oluşmaya başlamıştır. Artık gündelik hayatta kullanmaya başladığımız, garipsemediğimiz bu kelimeler ile yeni normale adım atmış olduk.
- Gerekli olmadıkça evden çıkmamayı öğreten yeni normalde, insanlar artık iş yerinde değil home ofis şeklinde çalışmaya başlamıştır.
- Dışarıda iken maske ve eldiven kullanıma özen gösterilmeye başlandı.
- Yine dışarıda ve kapalı alanlarda insanlar arasında bir buçuk metre ara ile sosyal mesafe oluşturuldu.
- Kapalı alanlarda (bankalarda, hastanelerde, mağazalarda) sınırlı sayıda insan alımı yapıldı.
- Toplu taşıma araçlarına HES Kodu tanımlama zorunluluğu getirildi ve yine aynı şekilde sınırlı sayıda alımı yapılıyor.
- HES Kodu olmadan alışveriş merkezleri, hastaneler, şirketler, havaalanları ve birçok yere giriş sağlanmıyor.
- Online alışverişler arttı. İnsanlar artık virüsten korunabilmek için market alışverişinden başka alışverişe kadar online alışveriş yapmaya başladılar.
- İnternet kullanımı arttığı için yeni iş alanları açıldı.
- Sarılma, öpüşme, kucaklaşma devri artık geride kaldı.
Birçok alışkanlığımızı geride bıraktıran yeni normal süreçte, adaptasyon süreci biraz zorlu geçecek gibi olsa da, hayatımızın bundan sonra bu şekilde geçeceğini kendimizi ikna etmekte fayda var.
Yeni Normal Temizlik Anlayışı
Eskiye oranla daha hassas davrandığımız bu süreçte, elimizde olan temizlik ürünlerinin yetersiz geldiğini düşünerek, üst düzeyde hijyen sağlayan ürün aramalarına başladık. Bu araştırmalar sonucunda, bilim insanlarının ortaya koyduğu dezenfektan çeşitleri ile temizlik malzemelerinde de değişikliğe gitmeye başladık. Hayatımızda neredeyse hiç duymadığımız; “dezenfektan, dezenfeksiyon, dezenfekte, dezenfektanın önemi” gibi kelimeleri, son bir yıldır ağzımızdan düşüremez hale geldik. Bilim insanları aşı bulunana kadar sürekli olarak dezenfektan kullanımının önemine değinmeye başladı.
Son bir yıldır hayatımıza bu denli yer etmiş olan kelimelerin, neden bu kadar önemli olduğunu incelemek önemli bir nokta.
Koronavirüs’ü Önleme Aracı Olan Dezenfektan Nedir?
Daha önce hastanelerde, sadece doktorların ameliyatta kullandığı hijyen temizleyicisi olarak bildiğimiz dezenfektan, yeni normalde mikrop, virüs ve bakterilerden korunmak amaçlı kullanılmaya başlandı.
Dezenfektan kullanımı ve dezenfektan kullanımının önemi Koronavirüs’ün ortaya çıkmasıyla birlikte arttığı için insanların ihtiyaçlarına yeterli şekilde cevap vermek adına birçok kuruluş seri üretime geçti. Ve bunun için yeni ekipler kuruldu.
Kendi içerisinde kullanım yerlerine göre gruplandırılan bu hijyen ürününün bazıları hastane için üretilirken bazıları ev ve kişisel temizlik için üretilmeye başlanmıştır. Buradaki önemli husus; dezenfektanı steril ile karıştırmamaktır. Çünkü dezenfektan, steril gibi tüm mikroorganizmaları yok etmez. Vücudumuzdaki bütün bakteriler zararlı olmadığı için dezenfektan dirençli bakterilere karşı pek etkili değildir. Fakat steril, zararlı ve zararsız tüm bakterileri etki ederek, mikroorganizmaları yok eder.
Kullanım Alanlarına Göre Dezenfektan Çeşitleri:
Dezenfektanlar kullanım alanlarına göre değişiklik göstermektedir. Çünkü; bakterilerin yoğun olduğu yerde kullanılan dezenfektan bileşenleri ile yoğun olmadığı yerde kullanılan dezenfektan bileşenleri aynı değildir.
Hastanede tıbbi cihazları temizlemede kullanılan bileşimi, kişisel hijyeninizde kullanamazsınız. İçeriğinde bulunan bileşenler cildinizde tahrişe, egzamaya neden olabilir. Aynı şekilde kişisel olarak kullandığınız dezenfektanı da, hastanede tıbbi araçları temizlemede kullanmak yetersiz kalacaktır.
- Alet Dezenfektanları: Hastanede kullanılan araç ve gereçlerin, hastalığa yol açmaması için kullanılan dezenfektan çeşididir. Bu da kendi içerisinde; kritik, yarı kritik ve kritik olmayan şeklinde gruplandırılmaktadır.
- Yer ve Yüzey Dezenfektanları: Virüslerin canlı ve cansız ortamda varlığını sürdürmesi uzun süreli olduğu için yüzeydeki virüsleri yok etmek için kullanılan dezenfektan çeşididir.
- Kişisel Temizlik Dezenfektanları: Bu dezenfektanlar ciltle temas edeceği için diğer dezenfektanlara oranla içerik açısından farklıdır. Gün içerisinde bulunduğumuz noktalarda, sürekli ellerimizi yıkama imkanı olmadığı için el dezenfektanları devreye giriyor. Böylelikle uzun süreli koruma sağlıyor.
Dezenfektana İhtiyaç Duyulan Alanlar
Koronavirüs tüm Dünya’yı etkisi altına almışken; ülkeler arası uçuş yasakları, sokağa çıkma yasakları, eğitime ara verme, pandemi hastaneleri oluşturma gibi durumla karşı karşıya kaldık. Ülkemizde üç ay kadar uygulanan sokağa çıkma yasağı ile belirli günlerde, belirli saatlerde market ve ihtiyaç alışverişine çıkabildik. 18 yaş altı ve 65 yaş üstü vatandaşlarımızın kontrollü bir şekilde sokağa çıkmasına izin verilmişken, evlere misafir olarak gitmeler yasaklandı.
Tedbirler bu kadar üst seviyede alınmışken, haziran ayında vaka sayılarında azalma ile bu tedbirler seyreltildi. Tedbirlerin seyreltilmesi üzerine bazı şeyler normale dönmüşken maske, eldiven ve dezenfektanlar hayatımızın bir parçası oldular. Maske takmayan insanları uyarma, minibüs ve otobüslerde sınırlı sayıda yolcu alma, kapalı ve halka açık alanlarda insanlarla aramızda bir buçuk metre olacak şekilde sosyal mesafe koymaya başladık.
Tüm bunlar haricinde bazı ülkeler arası uçuş yasakları kalktı, iş yerleri, dershaneler, alışveriş merkezleri kontrollü şekilde açılmaya başladı. Sağlık söz konusu olduğundan, bu kontrollü olarak açılan alanların virüs yayılımını azaltmak için dezenfekte edilmesi zorunluluğu konuldu. Bu noktada hijyenin üst seviyede olması gereken alanlar aşağıdaki gibi sıralanmıştır. Bunlar;
- Hastaneler
- Havaalanları
- Sağlık merkezleri
- Okullar, yurtlar, dershaneler
- Alışveriş merkezleri
- Marketler
- Halka açık toplu alanlar
- İş yerleri, ev ortamı
- Kalabalığın Oluşabileceği her alanda kullanılmadır.
Dezenfektan Alımında ve Kullanımında Nelere Dikkat Edilmeli?
Bir şeyi gereğinden fazla temizlemek, muhafaza etmeye çalışmak aslında ona en çok zarar veren eylemlerin başında gelir. Dezenfeksiyon işleminde de bu durum söz konusudur. Hijyen malzemelerini sık ve fazla kullanmak sizi korumaz aksine ölüme kadar götürebilir. İnsanların bu durumu fırsata dökmesi sonucunda, ortaya çeşitlilik çıkmış ve sizlerin aklında soru işareti oluşmuştur. O soru işaretlerini giderebilmek için bilgileri sizler için derledik.
- Dezenfektanın kokusundan çok etkililiğine bakılmalı. Parfümlü dezenfektanlar tercih edilmemeli çünkü solunum yoluyla temas halinde, solunum yoluna zarar verebilir
- Ürün doğru zaman sürecinde kullanılmalıdır yoksa etkililiği kaybolur.
- -Alkolsüz dezenfektanların koruma süresi kısa olduğu için bu nedenle içeriğinde en az yüzde 65 oranında alkol bulunan dezenfektan tercih edilmelidir.
- Kullanımınıza göre sıvı veya jel dezenfektan tercihi size kalmış.
- -Islatıcı olmalıdır. Toksik oranı az, yüzey gerilimini düşürücü olmalıdır.
- -Dezenfekte ettiği yerlere zarar vermemeli, leke bırakmamalıdır.
- -Alkol bazlı dezenfektana ulaşamıyorsanız, 70,80 derecelik kolonya kullanımını tercih etmelisiniz.
- Seyreltilmiş ve ekonomik olmalıdır.
- Yüzeye zarar vermemeli, aşındırmamalıdır.
Kullanımında ise;
- Ürün belirtilen miktardan fazla kullanılmamalıdır. Miktar aşılırsa iyi bakterilerin de ölümüne yol açabilir.
- Hangi sıklıkla kullanacağınızı belirlemelisiniz veya kullanım talimatlarındaki sürelere uyum sağlayabilirsiniz.
- Dezenfekte ettiğiniz alanları iyice havalandırmalısınız.
- Başka ürünlerle karıştırmayın, ciltte veya uyguladığınız bölgede reaksion gösterebilir.
- Ev, çalışma alanı ve benzeri alanları dezenfekte ederken, elinizde eldiven mutlaka bulundurun.
- Kalitesini bildiğiniz ürünleri kullanmaya özen gösterin.
Dezenfektanı Yanlış Kullanım Sonucunda Ortaya Çıkabilecek Hastalıklar
Koronavirüs’ ten korunmak isterken, dezenfektan mağduru olmayın. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi her şeyin fazlası nasıl zarar ise dezenfektan kullanımının da fazlası zarardır. Kontrolsüz dezenfektan kullanımı sonucunda; alerjik reaksiyon, astım, göz ve üst solunum yolunda irritasyon, baş ağrısı, nabız sayısı ve kan basıncında düşme, bulantı” gibi ortaya ciddi rahatsızlıklar çıkabilir. Sürekli olarak kimyasala maruz kalmak ise belirli bir noktadan sonra kansere yol açabilir.
Koronavirüs aşısı bulunana kadar zaman kazanmak adına kullandığımız; kolonya, kolonyalı mendil gibi hijyen sağlayan ürünler, doğru kullanıldığı takdirde etkisini göstererek, koruma sağlayabilir. Sağlık açısından büyük önem taşıyan bu malzemeler gelişigüzel, kontrolsüz kullanıldığında ise etki yerine tepki, koruma yerine zarar vermeye başlar.
Bu yüzden verilen süre zarfında, kullanım şartlarına uyarak kullanmak doğru olacaktır.
Hijyen Sağlama Önerileri
Koronavirüs kapsamında artan hijyen çalışmaları ile temizliğe daha da dikkat etmeye başladık. Eldiven olmadan hiçbir yere dokunmadığımız, bir şeye dokunduktan sonra ellerimizi bol sabun ve su ile yıkadığımız, tek katlı maske yerine çift katlı maske takarak korunmaya çalıştığımız bu dönemde, virüsün saklanabileceği noktaları gözden kaçırabiliriz. Gün içerisinde farkında olmadan, virüsü üstümüzde, cebimizde veya çantamızda taşıyabiliriz. Ama endişelenmeyin, bu yazıyı okuduktan sonra artık daha da dikkatli olabilir, virüsün barınmasını önleyebilirsiniz.
Hijyenin önce elleriniz ve kıyafetlerinizden başladığını unutmamalısınız. Bunlar hakkında nasıl tedbirler alacağınızı bir önceki yazımızda belirmiştik. Şimdi asıl “virüs orada nasıl barınabilir” diye düşündüğünüz noktalara gelelim.
- Cüzdan, Çanta ve Kartlar: Kombinlerin vazgeçilmez parçası olan çantalar ve cüzdanlarda virüslerin gizlendiğini biliyor muydunuz? Farkında olmadan gün içerisinde ellerinizi yıkamadan veya dezenfekte etmeden dokunduğumuz çanta ve cüzdanlar, virüs yuvasıdır. Aynı şekilde markette veya ihtiyaç olan şeyi alabilmek için kullandığınız kartlar, otobüs kartları vb. başkasının elinden geri alıp, dezenfekte etmeden cüzdanımıza geri koyuyoruz. Aslında farkında olmadan virüsü cebimizde ve çantamızda taşımaya başlıyoruz. Bu yüzden kartlarınızı, çanta ve cüzdanlarınızı dokunmadan önce ve kullandıktan sonra kolonyalı mendil ile dezenfekte etmeye özen gösterin.
- Cep Telefonları: Elimizden düşürmediğimiz cep telefonlarını, dezenfekte sıkarak silebilir veya kolonyalı mendil ile temizleyebilirsiniz.
- Kapı Kolları: Hayatımızın her alanında bulunan kapı kolları, ellerinize virüsün bulaşmasına nedendir. Herkesin tuttuğu, hijyen konusunda dikkatli olup olmadığını bilmediğiniz insanların dokunduğu kapı kollarını mümkünse ellerinizle direkt temas ederek açmayın. Yanınızda bulunan kolonyalı mendil veya dezenfektan ile temizleyerek açın. Eğer bu ikisi yanınızda yoksa, kağıt havlu veya mendille tutarak açmaya çalışın.
- Asansör Tuşları: Asansör ortak kullanım alanında kullanılan bir araç olduğu için hasta olup olmadığını bilmediğimiz insanların binme oranı çok yüksek. Gittiğiniz yer çok katlı bir yer değilse asansör yerine merdiven tercih etmeniz, koruma sağlayacaktır. Ama asansör kullanmak tercihiniz olacak ise tuşları dezenfektan sıkarak veya kolonyalı mendil kullanarak temizleyin eğer yine yanınızda bu hijyen ürünleri bulunmuyorsa, mendil veya kağıt havlu ile tuşları kullanabilirsiniz.
Koronavirüs salgın döneminde temizliğin sağlanması için birçok hijyen ürünleri üretilmiştir. Bu ürünleri kullanarak virüsten korunmak ise sizlere bırakılmıştır. Sağlıklı günlerde tekrardan bir araya gelmek dileğiyle, sağlıkla kalın.
